Inteligencja emocjonalna w biznesie

Ludzie często podejmują decyzje kierując się emocjami, a dopiero potem uzasadniają je faktami. Uczucia kierują nami bowiem w każdym momencie naszego życia.

Bodźce do działania

Socjologowie twierdzą, że emocje odgrywają centralną rolę w ludzkiej psychice – kierują nami wtedy, kiedy mamy stawić czoło zadaniom i wyzwaniom zbyt ważnym, aby zmierzenie się z nimi pozostawić samemu rozumowi. Wszystkie emocje są bodźcami skłaniającymi  nas do działania:

• W złości do rąk napływa krew, dzięki czemu łatwiej chwytamy broń, albo wymierzamy cios wrogowi. Zwiększane wydzielanie adrenaliny powoduje przypływ energii wystarczającej do podjęcia dynamicznego działania.
• W strachu krew napływa do dużych mięśni szkieletowych, tj. mięsnie nóg, dzięki czemu łatwiej jest rzucić się do ucieczki
• Uniesienie brwi w chwilach zaskoczenia pozwala na szersze ogarnięcie spojrzeniem przedpola, a jednocześnie zwiększa dopływ światła do siatkówki.

Emocje podstawowe

Jednym z głównym tematów podejmowanych przez badaczy jest chęć usystematyzowania emocji. Paul Ekman odkrył, że istnieją grupy emocji uniwersalnych dla różnych kultur i ras. Są one tak samo wyrażane i występują w podobnych sytuacjach. Ekman prowadził swoje badania przez 30 lat w różnych zakątkach świata:  Ameryka Południowa, Japonia, Izrael, Nowa Gwinea, Związek Radziecki, Europa o USA. Podczas badań swoją uwagę skupiał na kontakcie wzrokowym, spojrzeniu oraz gestom rąk i ramion.  W 1972 r. podał listę podstawowych emocji: gniew, zaskoczenie, niesmak, strach, szczęście, smutek.

Inteligencja emocjonalna

Inteligencja emocjonalna to pojęcie, które do psychologii wprowadził Daniel Goleman. Badając losy absolwentów Harvardu zauważył, że nie zawsze wybitne wyniki w szkole i wysoki poziom IQ przekładają się na sukcesy zawodowe i prywatne. Te czynniki, które decydują o umiejętności radzeniu sobie w życiu praktycznym Goleman nazwał „inteligencją emocjonalną”. Inteligencja emocjonalna ma ogromny wpływ na nasze życie, ponieważ motywacja, siła woli i dojrzałość emocjonalna mogą w jeszcze większym stopniu kształtować codzienne funkcjonowanie, niż poziom ilorazu inteligencji IQ.

Panowanie nad impulsami – test cukierków

Wyobraź sobie, że masz 4 latka i otrzymujesz od kogoś taką propozycję: jeśli zaczekasz, aż załatwi on jakąś ważną sprawę, to dostaniesz za to 2 cukierki; jeśli natomiast nie zdołasz spokojnie poczekać do tego momentu, to dostaniesz tylko 1, ale za to od razu.

Jest to nie lada wyzwanie dla czterolatka: walka między impulsem a hamulcem, pożądaniem i samokontrolą, nagrodą tu i teraz a nagrodą odłożoną w czasie. Wybór, którego dokona dziecko, ma wymowne znaczenie – pozwala przekonać się jaki ma charakter, jak również przewidzieć, jaką prawdopodobnie obierze drogę życiową.  Ludzie, którzy w dzieciństwie potrafili zapanować nad emocjami wykazują się dużo większymi umiejętnościami życia w społeczeństwie, osiągają sukcesy osobiste. Są także bardziej odporni na załamania i apatię.
Ci, co sięgnęli od razu „po cukierki” zdradzili inny portret psychologiczny: nieśmiali, stroniący od ludzi i kontaktów towarzyskich, łatwo wpadali w przygnębienie, w sytuacjach stresowych tracili zdolność działania, byli skłonni do zazdrości i zawiści. Ich reakcje były niewspółmiernie gwałtowne do sytuacji, które je wywołały.

Wyniki zawodowe

Jest sprawą oczywistą, iż Goleman razem z grupą współpracowników zidentyfikowali kluczowy element zapewniający sukcesy zawodowe. We współczesnej gospodarce dominuje praca zespołowa i kontakty międzyludzkie. W tym kontekście perspektywa osiągnięć w coraz większym stopniu jest związana z lepszym radzeniem sobie ze sobą i ze sowimi kompetencjami interpersonalnymi. Zasady obwiązujące w pracy ulegają zmianie. Jesteśmy oceniani w nowy sposób: ocenie poddaje się nie tylko nasz intelekt, wyszkolenie lub fachowość lecz również to, w jaki sposób radzimy sobie z emocjami i z innymi ludźmi. Aspekt ten uwzględnia się  w coraz większym stopniu przy podejmowaniu decyzji, kogo zatrudnić, kogo zwolnić, kogo awansować. Niezależnie od dziedziny inteligencja emocjonalna decyduje, czy nadajemy się do przyszłej pracy: czy wykazujemy inicjatywę, empatię, czy posiadamy zdolności przystosowawcze oraz siłę przekonywania.

 

1. P. Ekman, R.J. Davidson: Natura emocji. GWP. Gdańsk 1998
2. D. Goleman: Inteligencja emocjonalna. Media Rodzina. 1997
3. D. Goleman: Inteligencja emocjonalna w praktyce. Media Rodzina 1999
4. E. Hoffman: Ocena psychologiczna pracowników. GWP. Gdańsk 2008
5. K.Hogan: Ukryta perswazja. Psychologiczne taktyki wywierania wpływu. Helion. Gliwice 2009.